Mitomani ve Mitolojik Kökeni

Mitomani terimi; toplumun hayal gücü etkisiyle biçim değiştiren ve hayalî bir niteliği olan hikaye anlamına gelen ‘myth’ ile kişinin normal halinden farklı ve abartılı davranışlar sergileme dürtüsü anlamına gelen ‘mania’ kelimelerinin bileşiminden oluşmaktadır. Bu bağlamda yalan, durumsal bir niteliğe sahipken ve istemli bir şekilde ortaya çıkarken; içinde bulunduğu ruh hali nedeniyle mitomanın söylediği yalanlar, onun fantastik yaratımının bir eseri olup istemsiz ve patolojik bir nitelik taşımaktadır. Mitoman, nedensiz söylediği yalanlarla karşısındaki kişileri kolaylıkla inandırabilmektedir. Öyle ki mitoman kişi, herhangi bir olayı yaşamış ya da birebir tanık olmuş gibi anlatmakta, her iki durumda da kendisini haklı durumda gösterebilmektedir. 

Mitomani alelade bir yalancılık değildir ve yalancılıkla karıştırılmamalıdır. Yalancı, gerçekle yalan arasındaki farkın bilincindedir; oysa mitoman karşısındaki kişiyi kandırmak için yalan söylememekte, aksine söylediği yalana kendisi de inanmaktadır. Dolayısıyla yalanıyla yüzyüze gelmesi, yaşama nedeninin ortadan kaybolması anlamına gelmektedir. Mitoman, kendisine tahammül edemediği için yalanlar uydurmakta ve narsisizme benzer bir ruh haliyle hayali bir kişi yaratarak, ona bir tür hayranlık beslemekte ve çevresindekilerin de bu hayranlığı paylaşmalarını istemektedir. Mitomaniyi tanımlayan bir diğer davranış da, kişinin tüm istediklerini gerçekleştirebileceğini düşünmesidir.

Gülşah Meral Özgür
Psikiyatrist, Psikoterapist