Stres ve Yemek
Salgın yüzünden hepimiz evlerimize kapandık ve eskiden dışarı çıkıp yapabildiğimiz keyif aldığımız hiçbir aktiviteyi yapamıyoruz.
Üstüne kendimizin ve sevdiklerimizin sağlığının risk altında olduğu gerçeği de eklenince stres ve keyifsizlikle yüzleşmemiz kaçınılmaz hale geliyor.
Yemek yemek, stresli zamanlarda kendimizi daha iyi hissettirmenin en kolay ve en hızlı yollarından biri gibi gelebilir. Duygusal sebeplerle çok az beslenmek veya çok fazla yemek yemek bağışıklık sistemlerimizi zayıflatabilir ve pozitif kalmanın özellikle önemli olduğu bu zor günlerde ruh halimizi olumsuz etkileyebilir.
Yüksek oranda işlenmiş gıdalar ve çok şeker içeren atıştırmalıklar yemenin ; yorgunluk, endişe ve depresyonu arttıran inflamatuar vücut yanıtına neden olabileceğini unutmayın. Midemizi beynimize bağlayan çeşitli yollar var, bu yüzden sağlıklı beslenmek sağlıklı bir ruh için destekleyici olacaktır.
Her ne kadar yiyecekler beynimizde dopamin ve serotonin salgılanmasına yol açarak bizi daha iyi hissettirse de, bu etki hızla tükeniyor; kısa süreli ve geçici bir etki…
Duygusal yemeyi durdurmak için, zararlı bir atıştırmalık yeme isteği geldiğinde öncelikle kendimize şu soruyu sormalıyız: “Fiziksel olarak aç olduğum için mi ya da stresli-üzgün olduğum için mi yemek üzereyim?”
Eğer cevap ikinci seçenek ise, stres ve üzüntünüzü rahatlatacak diğer yöntemleri denemenizde fayda var: nefes ve gevşeme egzersizleri, spor yapma , meditasyon, sosyal etkileşimler, hobiler veya evde bu süreçte rahatlamak amacıyla yaptığınız herhangi bir aktivite. Günlük rutininiz değişmiş olsa bile, günde iki veya üç öğün normal yemek yeme programınıza sadık kalın.
Anksiyetenin benim üzerimde ters etkisi varsa ve ben stresle iştahı azalanlardansam ne yapmalıyım ?
Birçok kişi stresli olduğunda daha fazla yemek yese de, siz yemek yemede sorun yaşıyor olabilirsiniz. Vücudunuzda sanki acil olarak kaçarak uzaklaşmanız gereken bir tehlikeyle karşı karşıyaymışsınız gibi fizyolojik bir yanıt oluşabilir , tıpkı mağara dönemi insanlarının bir aslan tarafından kovalanırken hissettiği gibi.
Düzenli yemek yiyebilmek için rahatlamış bir sindirim sistemine ihtiyacımız var. Sıcak çaylar vücudunuzun gevşemesine yardımcı olurken, protein içeren sıvılar/gıda destekleri ve vitamin-mineral takviyeleri de enerji sağlar.
Bir de bu süreçte su dengesini koruyabilmek için günde 1,5-2 lt su içmeniz gerekiyor. Düzenli yeme alışkanlıklarına geri dönmek için, fiziksel olarak hareket etmek veya basit bir meditasyon yapmak gibi altta yatan stresi azaltma yöntemlerinin aynı çok yiyen grupta olduğu gibi faydalı olabileceğini unutmayın.
Bu Kriz Sırasında Ne Yemeye Çalışmalıyım?
İyi yemek seçimleri yapmak, marketten eve ne götüreceğine karar verme aşamasında başlar. Alabildiğiniz ölçüde taze, sağlıklı yiyecekler almalı, alışveriş sepetinizi abur-cuburla doldurmaktan uzak durmalısınız. Aldığınız sağlıklı besin maddeleri ile mümkün olduğunda evde yemek yapmaya özen göstermelisiniz.
Taze ürün ve et satın alma seçeneği ortadan kalktıysa (stoklarda sorun yaşanırsa , tedariğinde sıkıntı oluşursa), beslenme konusunda dondurulmuş gıdalar neredeyse her zaman konserve gıdalara göre daha avantajlı duruyor. Dondurulmuş gıdalar orijinal durumuna yakın bir şekilde korunur ve genellikle depolandığı plastikle çok az etkileşime sahipken, konserve yiyeceklerin metal kabında durduğunu ve onu mühürlemek için kullanılan plastikleştiriciyle de etkileşimde olduğunu hesaba katmak gerekiyor. Ayrıca konserve yiyecekler genellikle yüksek tuzlu veya yüksek şekerli bir çözelti içinde saklanır, bu açıdan da daha zararlıdır.
Bir de strese bağlı iltihabi cevabı azaltmak için baharat kullanılması ve bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için C vitamini içeren yiyeceklerin yenmesi önerilenler arasında.
Nihayetinde, iyi ve sağlıklı beslenmek normal zamanda da refah duygumuzu arttırıp bizi daha mutlu hissettirirken bu dönemde buna çok daha fazla ihtiyaç duyuyoruz. Virüsü yenmenin herhangi bir gıdayla sağlanamadığını, burda tek yapmamız gerekenin bağışıklık sistemimizi güçlendirmemiz olduğunu bilmemiz gerekiyor.
Illustration: Amanda Oleander.
Gülşah Meral Özgür
Psikiyatrist, Psikoterapist
