Ruh ile Aşkın Hikayesi

Resimde gördüğünüz Antonio Canova tarafından 1793’te yapılmış olan “Cupid’in Öpücüğü ile Yeniden Canlanan Ruh” heykeli Louvre Müzesi’ni gezerken detayları ile beni büyülemiş ve sadece fotoğrafını çekmekle yetinmeyip videoya da almama sebep olmuştu… Heykele esin kaynağı olan mitolojinin en güzel ve en etkileyici hikayelerinden biridir; Eros (Aşk) ve Psyche’nin (Ruh) hikayesi…Hikayenin geçtiği yer Ege kıyısında bulunan Miletos (Milet) kentidir. Eros ve Psyche, hayatımızdaki iki soyut kavramın, aşk ve ruhun somutlaştırılarak hikaye edilmiş halidir. Ruh bilimi (psikoloji) kökenini Psykhe’den (Psiko) alır. 

Psyche, Latin yazar Apuleius’un “Dönüşümler” isimli eserinde konu edilen ‘Eros ile Psyche’ masalının kahramanıdır. Miletos kralının en küçük kızı olan Psyche, güzelliği nedeniyle Aşk ve Güzellik Tanrıçası Aphrodite’in hışmına uğramıştır. Aphrodite, oğlu Eros’tan prensesi bir dağa bırakmasını ve bir ejder ile evlendirmesini istemiştir. Ancak Psyche’yi görür görmez aşık olan Eros, onu bir saraya yerleştirerek geceleri gizlice ziyaret etmiş, sevgilisine de kendisini görmek için hiçbir girişimde bulunmamasını öğütlemiştir. Ancak sevgilisini görme arzusunu daha fazla bastıramayan Psyche, bir gece yağ kandilini yakarak sevgilisinin yüzüne bakmıştır. Yakışıklığından etkilenerek onu öpmek üzere eğildiğinde kandildeki kızgın yağla Eros’un omzunu yakmış ve akabinde uyanan Eros kanatlanarak oradan uzaklaşmıştır. Uzun süren ayrılığın ardından merhamete gelen Aphrodite, iki sevgilinin kavuşması için Psyche’nin bir dizi zorluğun üstesinden gelmesini şart koşmuş ve uzun süren çabaların ardından güzel prenses Eros’a kavuşmayı başarmıştır. Gösterdiği sebat ve cesaret nedeniyle Psyche, Tanrılar tarafından ölümsüzlükle ödüllendirilmiştir.

Psikoloji literatüründe Psyche; tüm canlıları harekete geçiren yaşam ve tinsellik ilkesini, diğer bir ifadeyle ruhu simgelemektedir. Bu nedenle psikoloji, uzun yıllar boyunca ‘Pysche’nin bilimi’ olarak nitelenmiştir. Psike kavramını, kişiliğin bütünü olarak niteleyen Jung’a göre psike, bilinçli ya da bilinçdışı tüm duygu ve davranışları içermektedir. 

“Aşk”sız Ruh, “Ruh”suz Aşk Olmaz…

Gülşah Meral Özgür
Psikiyatrist, Psikoterapist