Salgın Günlerinde Cinsellik

Koronavirüsün hayatımıza girmesiyle, yaşayış tarzımız da değişti…Salgınla birlikte güvenli, samimi fiziksel temas ve nasıl olması gerektiği ile ilgili bir çok faktör de önemli hale geldi. Salgın günlerinde cinsellik ise şu anda kocaman bir soru işareti. Ben de dünya çapındaki cinsel terapistlerin bu konudaki yorum ve görüşlerini toparladım. Buyrun makaleye :

Öncelikle kabul etmeliyiz ki pek seksi zamanlardan geçmiyoruz. Bir çift terapisti ve cinsel terapist olarak, yeni koronavirüs pandemisi nedeniyle son üç haftadır hastalarımı tele tıp-online görüşmeler aracılığıyla takip ediyorum. Hastalara benim için standart bir soru olan ‘yeni seks partnerleri’ hakkında soru sorduğumda cevap hepsi için kocaman bir “hayır” oluyor. Çünkü hepsi #evdekal çağrılarını ciddiye alıyorlar.

Aslında, hastalarımın çoğu doğal olarak virüsle ilgili güncellemelere, içinde bulundukları psikolojik-cinsel sorunlardan daha fazla ilgi duyuyor.

Koronavirüs o kadar yeni ki ne bilmediğimizi bilmiyoruz ve yeni bilgiler inanılmaz bir hızda değişim gösterirken, bir tıbbi öneri sabit kaldı: fiziksel mesafeyi korumak salgının bitmesi için olmazsa olmaz. 

Salgınla birlikte ihtiyaçlarımızı öncelik sırlamasına aldık ve buna göre yaşamaya çalışıyoruz. Peki cinsellik bu spektrumda nereye düşüyor?

Salgın Günlerinde Seks Yapmak İstiyor Muyuz?

Henüz kesin olarak bilmek zor… Bazı insanlar rahatlamak için veya geçici bir dikkat dağıtıcı aktivite olarak cinselliği yaşıyorken, pandemi nadir karşılaştığımız bir durum olduğundan çok fazla veriye sahip değiliz.

Depresyon ve anksiyetenin libido (cinsel istek) üzerinde olumsuz bir etkisi vardır. Salgınla birlikte bazı insanlar işsiz kaldılar, bazıları da iş yerlerini kapatmak zorunda kaldı. İnsanların iş güvenliği, sağlık, arkadaşların ve ailenin sağlığı, maddi sıkıntılar ve tıbbi bakıma erişme imkanı gibi pek çok alanda stres ve kaygıyı deneyimledikleri düşünülürse ‘libidonun düşüşü’ daha olası gibi duruyor.

2008 yılında Wenchuan / Çin’de yaşanan depremin evli kadınların üreme sağlığı üzerindeki etkisini inceleyen bir çalışma, depremden sonraki haftadan itibaren, cinsel istek ve aktivitenin önemli ölçüde azaldığı sonucuna ulaştı.

Depremden önce evli kadınların % 67’si haftada iki veya daha fazla kez seks yaptıklarını, depremden bir hafta sonra bu oranın % 4’e düştüğü bildirildi. Dört haftaya kadar yapılan takipte sadece yüzde 24’ünün haftada iki veya daha fazla kez seks yaptığı bildirildi, en yüksek oran da buydu.

Bu çalışma retrospektif (geriye dönük) veriler ile yapılmış olsa da ; depremden sekiz hafta sonra kadınlardan cinsel aktivitelerini hatırlamaları istendi ve sonuca bu şekilde ulaşıldı. Yine de deprem ile pandemi aynı şey değil, depremde azalan cinsel isteğin pandemide ters bir etkiyle artabileceği de söyleniyor.

Bununla birlikte, travmanın kendisi – ve içinde bulunduğumuz zamanlar kesinlikle bazılarımız için travmatik zamanlar – ayrıca korunmasız cinsellik veya uyuşturucu / alkolün etkisi altında cinsellik gibi risk içeren davranışlara da yol açabilir. O zaman aklımıza bir soru geliyor:

Şu anda ‘güvenli seks’ olarak kabul edilen nedir?

Yeni koronavirüs enfeksiyonunda bir kişi size iki metreden daha yakın durduğunda, kişi hastaysa hastalanma riskiniz var. Ve elbette, seks yapıyorsanız, hamile kalma ve cinsel yolla bulaşan hastalık bulaşma riskiniz halen aynı ve önceki “güvenli seks” tanımı hala geçerlidir.

Covid-19 virüsünün, gözle görülmeyecek kadar küçük olan enfeksiyöz bir materyalin damlacık yolu ile bulaşarak hastalığa yol açtığını biliyoruz. Nefes alıp-verme, konuşma, öksürme ve hapşırma yoluyla burun ve ağızdan püskürtülürler. Bulaş da işte bu yollarla gerçekleşir.

Yeni koronavirüs ile enfekte olmuş biriyle seks yaparsanız, önerebileceğimiz kesin hiçbir şey yok ancak enfeksiyon riskini azaltmak için cinsel ilişkiden önce ve hemen sonra tüm vücudu içeren bir duş almak ve prezervatif kullanmak enfeksiyon riskini azaltabilir. (New York Sağlık ve Ruh Sağlığı Bölümü cinsellikle ilgili bu yönergeleri yayınladı.)

Yeni koronavirüsün vajinal sekresyonlarda (sıvılarda) veya ejakülatta  (menide) var olup olmadığını bilmiyoruz, ancak virüs dışkıda tanımlandı. Şu anda koronavirüsün bulaşması hakkında bildiklerimize dayanarak, penetratif vajinal, anal seks veya oral seksin önemli bir bulaşma riski oluşturması olası görünmüyor.

En güvenilir partnerler kimlerdir?

Cinselliği el hijyeni ve sosyal mesafeye ilişkin önerileri de takip eden her zamanki partnerinizle sınırlamak en iyisi gibi duruyor. Evli veya aynı evi paylaşan partnerler için cinsellik güvenli görünüyor. Dünya Sağlık Örgütü şu anda ev halkı bulaşma riskini % 3 ila % 10 olarak tanımlıyor ancak bu ön verilere dayanmaktadır. Aktarımda öpüşmenin veya cinsel aktivitenin nasıl bir rol oynadığını tam olarak bilemiyoruz. 

Bir kişinin enfekte olması durumunda, evinizi paylaştığınız partnerinizle cinsel teması ve genel olarak sosyal mesafeyi sınırlayarak, evinizde bulaşma zincirini sona erdirebiliyorsunuz.

O nedenle partneriniz Covid-19 semptomlarını gösteriyor veya hastalıktan şüpheleniyorsanız, kesinlikle seks yapmayın. Enfekte olma riskiniz muhtemelen yakın temasta artacaktır, mümkünse ayrı yatak odalarında uyumalısınız.

Birden fazla banyonuz varsa, hasta veya maruz kalan kişi için bir banyo belirleyin, onu sadece hasta olan kişi kullansın, uzakta durmaya çalışın ve yüzeylerin temizliği konusunda titiz olun. 14 gün boyunca evinizde mümkün olduğunca ayrı yaşamak çok önemli, bir nevi ev içi karantina uygulamanız gerekiyor.

Yeni bir ilişkim varsa ve cinsel yolla bulaşan hastalık kaptığımı düşünüyorsam, test yaptırmalı mıyım?

Şu anda birçok laboratuvar koronavirüs testleri ile boğulmuş durumda, bu nedenle gonore, klamidya ve herpes gibi bazı cinsel yolla bulaşan hastalıklar için eskisi kadar hızlı sonuç alamayabilirsiniz. Covid-19 için kısa test kitleri tedariki göz önüne alındığında, birçok tıp merkezi ve laboratuvar, diğer test kitlerinden yeni koronavirüs için jüri donanım test kitlerine sürüntü ve sıvı alıyor, bu nedenle genital enfeksiyonlar için örnekleme kitleri yetersiz kalabilir.

O nedenle sağlık merkezlerinin ve laboratuarların yoğunluğu yerel olarak ve günden güne değişebileceği için önce aile hekiminize durumunuzu danışın. Ancak bir cinsel yolla bulaşan hastalık riski altındaysanız, mümkün olan en kısa zamanda bir test yaptırmalısınız.

Güvenli Seks Yapabileceğim Bir Partnerim Yok, Pandemi Süresince Yalnızlığa mı Mahkum Oldum?

Evet, bunu söylemek zorunda kaldığım için üzgünüm ancak şimdilik  öneri yeni partnerlerle iletişime geçmemeniz yönünde.

Ancak bu, çevrimiçi ortamda yeni insanlarla tanışamayacağınız anlamına gelmez – telefonda konuşmaya başlayabilirsiniz, görüntülü sohbetler yapıp, isterseniz online seks yapabilirsiniz.

Ve çevrimiçi tanıştığınız bir kişi sizi yüz yüze tanışmaya teşvik ediyorsa? Bu noktada karşınızdaki kişinin taşıyıcı da olabileceğini hesaba katarak hem kendi güvenliğiniz, hem de karşınızdakinin güvenliği için uzak durmanızda ve tanışmayı salgın bitimine ertelemenizde fayda var.

Peki bir  “COVID Seks Partner”i Uygun mu?

Salgının ilk günlerinden itibaren danışanlarımın bunun hakkında konuştuğunu duydum: diğerleriyle sosyal olarak mesafeyi koruyacağınız cinsel bir partner ile karşılıklı paylaşım içinde olmak ve diğer insanlarla görüşmemek üzerine kurulu bir ilişki olarak tanımlıyorlar.

Bunu gerçekten önermiyorum (şimdilik): Sosyal uzaklaşma, evinizin dışındaki insanlarla teması sınırlamak anlamına gelir. Eve eklenen her ilave kişi, riski arttırır ve şu anda risk çok yüksek, bu kişiye ne kadar güvenebileceğiniz de bir muamma.

Partner adayınız enfeksiyonu geçirip iyileşmiş olsa bile Covid-19’a karşı bağışıklık (yeniden enfeksiyondan korunma) hakkında halen fazla bir şey bilmiyoruz. Ve testler yetersiz olduğu için, birçok insanın olası enfeksiyonları olup da semptom göstermediğini ve test uygulanmadığı için ortaya çıkmadığını da hesaba katmamız gerekiyor.

Soğuk algınlığına neden olan mevsimsel koronavirüslerle bağışıklık yaklaşık bir yıl sürer, ancak SARS veya MERS gibi daha ciddi koronavirüs enfeksiyonlarına karşı bağışıklık daha uzun sürer. Ama COVID-19 özelinde hastalık sonrası yeniden enfeksiyon, bağışıklık, bulaştırıcılık açısından somut önerilerde bulunmak için hala yeterince bilgimiz yok. O yüzden yeni insanların hayatımıza dahil olması konusunda çok temkinli olmalıyız.

Seks Oyuncakları ile İlgili…

Seks oyuncaklarını tek başınıza kullanıyorsanız bir koronavirüs bulaşma yöntemi olması muhtemel değil. Bununla birlikte, oyuncaklarınızı son 72 saat içinde paylaştıysanız, uygun şekilde temizlendiğinden emin olun ve virüsün bazı yüzeylerde üç güne kadar aktif kalabileceği için ellerinizi en az yirmi saniye sürecek şekilde yıkayın.

Ve seks oyuncaklarını el dezenfektanı ile temizlemeyin veya mastürbasyondan hemen önce el dezenfektanı kullanmayın çünkü dezenfektanlar vajina veya rektum için çok tahriş edici olabilir. 

Yeni Seks Oyuncakları Satın Almak Güvenli Mi?

Elektronik ödeme, mağaza içi satın alımdan daha güvenlidir: Çevrimiçi ödeme, kişinin fiziksel olarak kredi kartı veya nakit kullanmaması anlamına gelir.

Kargo teslimatı ile ilgili olarak, yeni koronavirüsün kartonda 24 saate kadar yaşayabileceğini gösteren laboratuvar verileri var. Teslimat kutusunu açıp attıktan sonra ellerinizi yıkamak uygun bir risk azaltma stratejisi gibi görünüyor. Bu kutunun açılmadan önce bir gün bekletilmesi (mümkünse) iyi bir fikir olabilir.

Çevrimiçi olmayan bir satın alma işlemi ise hem sizi hem satış yapan kişiyi riske sokacağından önerilmiyor. Seçeneklerden biri, ödemenizi telefonla veya çevrimiçi olarak alabilen evinize veya eve yakın bir yere tahsilat ayarlayabilen yerel bir küçük işletmeden alışveriş olabilir.

Güvenli seks bu süreçte nasıl olacak?

Şu anda en güvenli seks, evinizin dışındaki partnerlerle seks yapmamanızdır. Yalnız yaşayanlar için yazıda bahsettiğimiz online görüşmeler ve mastürbasyon şimdilik en güvenli seçenekler olarak duruyor.

Fiziksel mesafeyi korumak ve salgın süresince uzmanların tavsiyelerine uymamız normal hayatlarımıza ve cinselliğimize dönebilmemiz için en doğru yöntem gibi duruyor. 

Umarım sağlığımıza ve normal hayatımıza bir an önce dönebiliriz…

Kaynak : https://www.nytimes.com/2020/03/30/style/sex-coronavirus-questions-answers.html

Resim: Amanda Oleander.

Gülşah Meral Özgür
Psikiyatrist, Psikoterapist