“Taijin Kyofusho” Nedir? , Ne Değildir?

Taijin kyofusho ya da TKS gözlerini dikip bakma, kızarma, rahatsız edici bir koku yayma, rahatsız bir yüz ifadesi takınma veya ellerin titremesi gibi münasebetsiz sosyal veya fiziksel davranışlarla başkalarını rahatsız etme korkusu ile karakterize edilen bir tür sosyal fobidir.

Birçok Batılı gözlerini dikip bakarak, rahatsız edici bir koku salarak veya kızararak başkalarını rahatsız etmekten utansa da taijin kyofusho; yoğun, mantık dışı, hastalıklı bir korku olması, yani gerçek bir fobi olması ile bundan ayrılır. Asyalılar taijin kyofusho belirtilerinden kaçınmaya çalışırken sosyal etkileşimlerden tamamen kaçınabilir. Japonca taijin-kyofu kelimesinin birebir karşılığı “kişiler arası ilişki korkusu”dur.

Taijin Kyofusho’nun Görülme Sıklığı

Araştırmalar taijin kyofusho Japon üniversite öğrencilerinde en sık tedavi edilen üçüncü psikiyatrik bozukluk olduğunu gösteriyor. Taijin kyofusho, 5/4’lük bir oranla erkeklerde kadınlara oranla daha fazla görülüyor. Hastaların çoğunda, son 40 yıl içinde değişen bir birincil semptom görülüyor. İlk başta kızarma korkusu birincil semptomdu, ancak bunun yerini göz teması kurmak veya gözlerini dikerek bakmak aldı. Buna karşılık Batı kültüründe göz teması kurmak çok yaygın bir şeydir; eğer sosyal etkileşimlerde göz teması kurmazsanız çekingen veya sosyal becerilerden yoksun olarak değerlendirilirsiniz.

Taijin kyofusho, kişiler arası etkileşimlerin insanın hayatında önemli bir rol oynamaya başladığı ergenlik döneminde başlar. 20’li yaşlardan sonra bireyler uygun sosyal davranışları öğrenmiş olduğu için taijin kyofusho bu yaşlardan sonra nadiren görülür. TKS, Japonya’ya özgü olan sosyal etkilerden gelişir.

Kültürel Değerler

Japon kültürü toplum içinde uygun şekilde davranmaya büyük önem veriyor; yani kişinin doğrudan göz teması kurmaktan, kızarmaktan, ellerinin titremesinden veya rahatsız edici kokular salmaktan kaçınması gerekir. Bu uygunsuz davranışlardan kaçınmanın önemini vurgulamak için anneler çoğu zaman ceza olarak terk etme tehdidi, alay etme ve utandırma yollarına başvuruyor. Bu sosyalleşme süreci esnasında çocuk, kişiyi utandıran ve kişinin ailesi ve sosyal çevresine kötü olarak yansıyan uygunsuz davranışlardan kaçınmanın önemini öğrenir. Eski zamanlardan beri Japon çocukları kaba küçük düşürücü olarak kabul edilen gözlerini dikerek bakmak ve kızarmak gibi uygunsuz davranışlardan toplum içinde kaçınmaya yönelik belli kültürel beklentilere göre yaşamaya yönlendiriliyor. Bütün diğer fobi çeşitlerinde olduğu gibi, taijin kyofusho da bilişsel davranışçı terapiden çok fayda görüyor.

Kaynak: https://sinirbilim.org

Gülşah Meral Özgür
Psikiyatrist, Psikoterapist