CAPGRAS SENDROMU

Herkese Günaydın. Bugün psikiyatrinin az rastlanan sendromlarından “Capgras Sendromu”ndan bahsedeceğiz. “Ecinniler” kitabında Dostoyevski, buna benzer bir durumu çağrıştıran şu satırları yazar: ”Ona benziyorsun,çok benziyorsun,hatta belki akrabasınız. Aranızdaki tek fark onun parlak bir şahin ve bir prens, seninse bir baykuş ve tezgahtar olman.’’ Bu durum ilk olarak 1923’te “benzerler yanılsaması (l’illusion des sosies)” terimini kullanmış olan Cagras ve Reboul-Lachaux tarafından tanımlanmıştır. Sundukları olgu, kronik paranoid psikozu olan ve çevresindeki değişik insanların yerlerine “benzer”lerinin geçtiğinden yakınan bir kadınla ilgiliydi. Aslında “benzerler yanılsaması” terimi yanlış bir adlandırmadır çünkü merkezdeki patoloji bir algı bozukluğu değil, sanrısal bir inanıştır; “benzerler sanrısı (delusion of doubles)” daha doğru bir terimdir. (Sosie benzer,eş anlamında Fransızca bir sözcüktür ve Plautus’un oyunu Amphitryon’dan köken alır. Bu oyunda Tanrı Merkür Amphitryon’un hizmetkarı Sosie’nin görüntüsüne bürünür ve böylelikle onun benzeri olur.) 

1924’te Capgras ve Carette, şizofreni tanısı almış bir kadın olan ikinci bir olgu tanımlamışlardır. Düşük zekalı, alınma(referans) fikirleri ve kötülük görme(perseküsyon) sanrıları ifade eden, yalnız yaşayan bir kadındı. Çocukluğundan beri babasına aşırı bağlılık gösterirken annesine düşmanca davranıyordu. Her seferinde hastanede düzeliyor ancak eve dönünce hastalığı hızlıca nüksediyordu. Daha sonra ensest fikirleri ve benzerlik sanrısı geliştirdi. Onu hastanede ziyaret eden anne-babasını onların “benzerleri” olmakla ve kendi anne-babasının yerine geçmekle suçluyordu. “Capgras Sendromu” , “Sanrısal Yanlış Tanıma Sendromları”nın en iyi bilinen ve en sık rastlananıdır. Diğerleri: *Fregoli Yanılsaması, *İntermetamorfoz yanılsaması, *Öznel-Benzer Sendromu, *Reduplikatif Paramnezi olarak sınıflandırılmıştır. Konu ilginizi çektiyse https://youtu.be/Sy-ZNLvwOGM adresinden izleyerek de sendromu ayrıntılı olarak öğrenebilirsiniz. 

Gülşah Meral Özgür
Psikiyatrist, Psikoterapist